مذاکرات وین و دست‌خالی رژیم صهیونستی

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ ایالات متحده به همراه متحدان اروپایی و ایران این هفته به مذاکرات در وین با هدف احیای توافق هسته‌ای (برجام) بازگشته‌اند. همه طرف‌ها نسبت به دور کنونی مذاکرات ابراز بدبینی می‌کنند. پرزیدنت جو بایدن از جانب کنگره و اسرائیل برای یافتن راه‌هایی برای "بهبود" توافق احساس فشار می‌کند، در حالی که دولت جدید ایران به خواسته‌ها و مطالبات خود مبنی بر لغو فوری همه تحریم‌های اعمال شده از سال 2018 توسط واشنگتن و ارائه ضمانت برای آن که دولت آینده آمریکا به توافق پای بند باشد، تاکید می کند. به نظر می‌رسد که هیچ مسیر مناسبی برای پیشرفت و حرکت به سمت جلو وجود ندارد.

اوایل این هفته، مصاحبه‌ای در مطبوعات اسرائیل با دنی سینترینوویچ، که از سال 2013 تا 2016 ریاست بخش تحقیقات و تحلیل اطلاعات نظامی اسرائیل را برعهده داشت، منتشر شد. این مصادف با دوره‌ای بود که حسن روحانی میانه رو ریاست جمهوری ایران را از محمود احمدی نژاد محافظه کار تحویل گرفت و تلاش ایران برای تعامل با غرب را رهبری کرد. سینترینوویچ سیاست اسرائیل در قبال ایران را "شکست خورده" خواند و توضیح داد که «[اسرائیل] طرف آمریکایی را تحت فشار قرار داد تا زمانی که هیچ گزینه دیگری وجود ندارد، از توافق خارج شود.»

سینترینوویچ از سال‌ها مطالعه درباره سیاست و سیاستگذاری ایران در رابطه با امور نظامی و امنیتی صحبت می‌کند. دیدگاه او نسبت به ایران بسیار دقیق‌تر و آگاه‌تر از آنچه از مقامات اسرائیلی - یا آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها می‌شنویم- است. سینترینوویچ به تایمز اسرائیل گفت: «ایران یکپارچه نیست و من متاسفم، اما آنها صبح از خواب بیدار نمی‌شوند و به این فکر نمی‌کنند که چگونه اسرائیل را نابود کنند. این یک سوء تفاهم اساسی از سیستم ایران است.» در این راستا سینترینوویچ دلیل دشوار بودن بن‌بست فعلی را بیان کرد. «زمانی که ترامپ از توافق خارج شد، همه چیز به هم ریخت. روحانی در ابتدا تلاش کرد توافق را نقض نکند. او فقط گام های بسیار محدودی برداشت. اما وقتی بسیار ضعیف شد و فهمید که هیچ چیز تغییر نخواهد کرد، تصمیم گرفت هر محدودیتی را که برای نظام ایران وضع شده بود، نقض کند.»

سینترینوویچ تنها نبود که از تصمیم خودسرانه و خطرناک ترامپ برای کنار گذاشتن برجام ابراز تاسف کرد. دیگر رهبران اسرائیل و آمریکایی‌های برجسته طرفدار اسرائیل نیز بهت و حیرت خود را ابراز کردند. همان روزی که مصاحبه سینترینوویچ منتشر شد، توماس فریدمن، ستون نویس نیویورک تایمز اعلام کرد که «تصمیم پرزیدنت دونالد ترامپ برای پاره کردن توافق هسته‌ای ایران در سال 2018 ... یکی از احمقانه‌ترین، ضعیف‌ترین و غیر موثرترین تصمیمات امنیت ملی ایالات متحده در دوران پسا جنگ سرد بود.»

موشه یعلون به روزنامه اسرائیلی هاآرتص گفت: « نگاه به سیاست ایران در دهه گذشته اشتباه اصلی خروج از توافق بوده است. این یک اشتباه تاریخی بود، اما کنار کشیدن از برجام به آن‌ها بهانه‌ای داد تا غنی سازی خود را پیش ببرند. خروج آمریکا از توافق برای اسرائیل خوب نبود، زیرا ایران تمام محدودیت‌ها را رها کرد و برنامه هسته‌ای خود را به موقعیت بسیار پیشرفته‌تری رساند.»

پس از این، یک منبع نظامی اسرائیلی ناشناس به کانال 12 اسرائیل گفت: «ترور محسن فخری زاده، دانشمند برجسته هسته‌ای ایران در سال گذشته، آنطور که انتظار می‌رفت مانع از پیشرفت ایران نشد. وضعیت کنونی، پیشرفته‌ترین وضعیتی است که ایران تاکنون به آن رسیده است.» در نتیجه، این مقام اسرائیلی گفت: «تلاش عظیم جهانی اسرائیل - چه به صورت علنی و چه در پشت پرده – برای ایجاد فشار یک توافق ارتقا یافته و همچنین ایجاد همزمان یک طرح حمله بزرگ و مهم وجود دارد.» این ترور شکست دیگری در یک سلسله تصمیمات بد بود که همگی برای خنثی کردن توافقی با ایران بود که هیچ کس در مورد آن بحث نمی‌کرد. در مجموع، این اظهارات بیانگر یک رویکردی است که در هسته خود، تلاشی همه جانبه برای تحت فشار قرار دادن ایالات متحده برای اتخاذ یک موضع جنگ طلبانه‌تر را نشان می‌دهد. اگرچه ممکن است دونالد ترامپ برای از بین بردن دستاورد سیاست خارجی باراک اوباما به تشویق زیادی نیاز نداشت، اما فشار اسرائیل مطمئناً تأثیر قابل توجهی بر او و همچنین بر اوباما و اکنون بر جو بایدن گذاشته است.

به همان اندازه که برخی از دموکرات‌ها در کنگره جنگ‌طلب هستند، بسیاری از خصومت‌ها و لفاظی‌های ضدایرانی آنها ریشه در دفاع از اسرائیل دارد. در حالی که نفتالی بنت نسبت به سلف خود، بنیامین نتانیاهو، دیپلماتیک‌تر است، سیاست او در مورد ایران تقریباً یکسان می‌باشد. اگر بایدن خواهان توافق با ایران است، باید به این صداهای اسرائیلی در کنگره توجه کند. آیا نفتالی بنت، نخست وزیر اسرائیل، که در حال حاضر از ثمرات روابط گرمتر با امارات متحده عربی و فاصله گرفتن مداوم مسئله اشغالگری اسرائیل از عرصه دیپلماتیک بهره می‌برد، در معرض خطر خصومت آشکاری با جو بایدن قرار خواهد گرفت که نتانیاهو با باراک اوباما از آن استقبال کردند. این امر غیرمحتمل به نظر می‌رسد. بنابراین بایدن و انتونی بلینکن وزیر امور خارجه باید پرونده‌ای قوی را تشکیل دهند مبنی بر اینکه روشنفکران نظامی اسرائیل بفهمند که بازگشت به برجام، همانند زمانی که ترامپ ان را ترک کرد، به نفع ایالات متحده، ایران، منطقه خلیج فارس و بله اسرائیل است.